Czyste ząbki to szczęśliwe ząbki
Jako pediatra, często z przerażeniem obserwuję stan zębów moich małych pacjentów. Próchnica u 3-latków i to w kilku nawet ząbkach, to niestety nie rzadkość. Nie wspomnę o stanie uzębienia dzieci starszych. Z czego to wynika? Często z zaniedbań higienicznych, często z nieprawidłowych nawyków żywieniowych, a często też i z niewiedzy rodziców. Dlatego zdecydowałam się napisać ten post. Chcę, byś uświadomił sobie Drogi Rodzicu, jak istotny masz wpływ na stan zdrowia zębów Twojego dziecka.
Specyfika próchnicy u dzieci
Przebieg próchnicy w zębach mlecznych potrafi przebiegać w sposób piorunujący. Nierzadko bardzo szybko dochodzi do zainfekowania nie tylko szkliwa i zębiny, ale i miazgi czy nerwu zęba. Zęby mleczne bardzo często dotknięte są też tzw. próchnicą kwitnącą lub butelkową.
Próchnica butelkowa dotyka około 15% niemowląt i małych dzieci do 3 rż.
Próchnica, niestety bardzo częsta u dzieci
U prawie 65% 3-latków stwierdza się próchnicę zębów mlecznych i zazwyczaj dotyczy ona 3-4 zębów ( ze wszystkich 20 zębów mlecznych). Próchnicę obserwujemy u ponad 75% 6-latków i u ponad 85% 7-latków.
Młodzież 18-letnia w 94% ma próchnicę zębów stałych i średnio około 7 zębów z próchnicą, spośród 32 zębów stałych w tym wieku.
Niestety te przykre statystyki obserwuję na co dzień w swojej praktyce lekarskiej.
Jak zminimalizować ryzyko rozwoju próchnicy u dzieci?
Rozwój próchnicy zależy od wielu czynników. Nieodpowiednie nawyki żywieniowe i nieprawidłowa higiena jamy ustnej to główne jej przyczyny.
Spójrz, co możesz zrobić by ograniczyć ryzyko rozwoju próchnicy u swoich Dzieci:
Ogranicz spożywanie pokarmów zawierających cukry proste, które są pożywką dla bakterii niszczących szkliwo zębów
Nagminne podawanie dzieciom słodyczy, soków, przekąsek oblepiających zęby, dosładzanych posiłków to jeden z głównych czynników generujących próchnicę u Twojego dziecka.
Jestem doskonale świadoma, jak trudno w dzisiejszych czasach jest konsekwentnie proponować tylko wodę do picia i odmawiać dzieciom słodkich posiłków czy przekąsek. Nawet jeśli wprowadzasz takie nawyki w swoim domu, to zawsze znajdzie się “dobra babcia lub ciocia”, która poczęstuje cukierkiem, czy da ciastko zamiast obiadu.
Co możesz zrobić? Bądź konsekwentny, ograniczaj słodycze, słodkie przekaski, dosładzane napoje, a jeśli Twoje dziecko zje coś słodkiego, wyrób nawyk przepijania słodkiego wodą.
Jeśli to możliwe ogranicz podawanie butelki z mlekiem przed snem i w trakcie nocy
Głównym czynnikiem rozwoju próchnicy butelkowej jest właśnie przedłużone karmienie smoczkiem i zasypianie z butelką. Podobne działanie próchnicotwórcze mają również kubeczki z ustnikiem lub butelki ze smoczkiem, z którymi to dziecko potrafi chodzić całe dnie, popijając dodatkowo słodkim sokiem czy dosładzanym mlekiem.
Miej na uwadze, że w nocy wydzielanie śliny jest mniejsze oraz mniejsze jest jej ochronne działanie neutralizujące kwasy, które niszczą szczególnie delikatne szkliwo zębów mlecznych.
Nawet jeśli karmisz swoje dziecko w nocy, próbuj przepajać je wodą. Nie dawaj też dziecku w ciągu dnia butelki lub kubeczka ze słodkim napojem w celu popijania. Taka praktyka naraża delikatne ząbki dziecka na bardzo szybki rozwój próchnicy.
Zadbaj o stan zdrowia swojego uzębienia, nie oblizuj smoczków i łyżeczek
Zapamiętaj- próchnica to choroba zakaźna. Mama (lub inny opiekun), całując dziecko, oblizując smoczek czy łyżeczkę (każda mama to robi, prawda?:) może zarazić swoje dziecko, u którego ząbki dopiero się wyrzynają. Bakterie próchnicotwórcze z łatwością mogą się bowiem przenieść do buzi dziecka.
Zadbaj o prawidłową higienę jamy ustnej dziecka
I tutaj pojawia się bardzo ważna kwestia- jak myć ząbki?
Zęby myjemy minimum 2 x dziennie, po śniadaniu i po kolacji przed snem, od czasu pojawienia się pierwszego ząbka.
Do 8 rż zęby dziecka powinni szczotkować rodzice, a następnie zabieg ten nadzorować. Bardzo dobrze jest oswajać dziecko ze szczoteczką. Pozwólmy dziecku samemu nieudolnie szczotkować ząbki:) Jednak zawsze kończmy mycie dokładnym osobistym wyszczotkowaniem.
Po oczyszczeniu zębów należy zawsze wypluwać pastę, a nie płukać jamy ustnej wodą.
Ta uwaga zaskoczy pewnie większość dorosłych. Sama od dziecka płukałam usta wodą po wyszczotkowaniu zębów. Czy i Ty nie masz takich nawyków wyrobionych od dziecka?Zęby myjemy pastą z fluorem, o odpowiednim stężeniu dla wieku.
I tutaj bardzo ważna uwaga:
-Od 6 do 36 mż używamy pasty z zawartością fluoru 1000 ppm nakładając śladową ilość pasty (wystarczy posmarowanie pastą końcówki włókien szczoteczki).
-Od 3 do 6 rż używamy pasty z zawartością fluoru 1000 ppm ale nakładamy ilość pasty wielkości ziarna groszku
-Powyżej 6 rż używamy pasty z zawartością fluoru 1450 ppm i nakładamy długość około 1-2cm
Sama długo szukałam pasty do zębów z zawartością fluoru 1000 ppm. Na rynku dostępnych jest bowiem sporo pięknych, kolorowych past dedykowanych dla dzieci w różnym wieku. Niestety zawartość fluoru często nie jest zgodna z zaleceniami dla poszczególnego wieku. Często mylnie określane są na opakowaniach przedziały wiekowe z dostosowaną dla nich ilością fluoru. Przed zakupem pasty dla swojego dziecka, zwróć więc proszę uwagę na jej skład.
Powyżej 3 rż można używać szczoteczek elektrycznych do mycia zębów. Szczoteczki soniczne z miękkim włosiem mogą stosować również dzieci w wieku 0–3 lat.
Osobiście przetestowałam na swojej córeczce wiele różnych szczoteczek. Te manualne, niestety w moim odczuciu nie oczyszczały ząbków dokładnie, a córka bardzo szybko się zniechęcała. Od kiedy zakupiłam szczoteczkę soniczną jakość mycia ząbków znacznie wzrosła. Lila chętnie myje ząbki, a ja śpię spokojnie, bo wiem, że ząbki są dokładnie oczyszczone. Z czystym sumieniem polecam i swoim pacjentom ten typ szczoteczki dla dzieci najmłodszych.
Miej też na uwadze, że higienę jamy ustnej powinieneś rozpocząć jeszcze przed wyrżnięciem się pierwszych ząbków Twojego Dziecka. Możesz używać silikonowej nakładki na palec w celu oczyszczania dziąseł i języka.
Nie zaniedbuj kontroli stomatologicznych
Często pytają mnie rodzice moich pacjentów: kiedy udać się z dzieckiem do stomatologa po raz pierwszy?
Zawsze radzę, żeby pierwsza wizyta była w miarę możliwości nie z konieczności, a dla przyjemności dziecka. Potraktujmy więc pierwszą wizytę stomatologiczną jako adaptację, zaznajomienie się naszego dziecka z gabinetem i “lekarzem od ząbków”. Niektórzy zalecają, by pierwszą wizytę odbyć po pojawieniu się pierwszych ząbków. Ja sugeruję, by udać się na wizytę adaptacyjną do stomatologa po skończeniu 1 roku życia, kiedy dziecko ma już kilka pierwszych ząbków, kojarzy wiele faktów i sporo już rozumie. Oczywiście wcześniej wizyta może być koniecznością, jeśli pediatra w ocenie ząbków dostrzega jakieś nieprawidłowości.
Stomatolog może zasugerować lakierowanie zębów u Twojego Dziecka, czyli nałożenie lakieru fluorkowego na ząbki, w celu ochrony zębiny przed rozwojem próchnicy. Uważa się, że zabiegi takie są skuteczną i bezpieczną metoda zapobiegania chorobie próchnicowej. Lakier fluorkowy może być stosowany bez ograniczeń wiekowych, tj. również u dzieci poniżej 6. roku życia. Lakierowanie zębów należy wykonywać regularnie, 2 razy w roku u dzieci, u których stwierdzono umiarkowane ryzyko próchnicy i 4 razy w roku w przypadku stwierdzenia dużego ryzyka rozwoju choroby.
Kwestię tę sugeruję omówić ze stomatologiem już w trakcie pierwszej wizyty ze swoim dzieckiem.
Drogi Rodzicu, mam świadomość, że regularne mycie zębów Twojego Dziecka może napotykać na jego opór, jak i Twoje zniechęcenie. Walka z niemowlęciem, które nie pozwala sobie szczotkować zębów jest bardzo trudna. Postaraj się dawać mu przykład, szczotkujcie ząbki razem, cieszcie się tą chwilą i tłumaczcie.
Ja swojej córeczce wciąż powtarzam, że musimy uszczęśliwić ząbki, bo czyste ząbki to szczęśliwe ząbki. Nie wiem czy ten argument ją przekonał, czy bardziej mój upór i konsekwencja, ale obecnie rytuał mycia zębów jest przyjemną codziennością.
I tego też życzę Tobie Drogi Rodzicu: radości z mycia/uszczęśliwiania dziecięcych ząbków :)
I już teraz zapraszam do śledzenia moich kolejnych postów.
Zachęcam też do pozostawiania komentarzy.
Jeśli macie jakieś pomysły, sugestie co do kolejnych postów- piszcie śmiało:)